Dyscalculie
Wat is Dyscalculie?
Het woord ‘dyscalculie’ is een Grieks- Latijn woord en betekent: ‘slecht kunnen rekenen’. Bij dyscalculie gaat het om problemen die beginnen bij het aanleren van de basisvaardigheden van het rekenen. De kinderen hebben er moeite mee om rekenfeiten en afspraken snel en juist uit het geheugen op te roepen en toe te passen in grotere bewerkingen. Het lijkt erop of ze ook weinig inzicht hebben in de plaats en waarde van getallen tussen andere getallen.
Leren rekenen
In de eerste jaren van het basisonderwijs worden de basisvaardigheden van het rekenen intensief geoefend met het doel ze te automatiseren. Hieronder worden de eenvoudige optel- , aftrek-, vermenigvuldig- en deelsommen verstaan. Deze vaardigheden zijn dan opgeslagen in het geheugen en worden daar zo nodig automatisch naar boven gehaald. Ze kunnen deze kennis benutten voor grotere rekenbewerkingen en rekenen in het dagelijks leven. Dit proces stagneert bij kinderen met dyscalculie.
Diagnose dyscalculie
Dyscalculie is opgenomen in de DSM-IV, dit is een internationaal erkend classificatiesysteem van stoornissen. Een uitgebreid onderzoek door een GZ-psycholoog( met BIG- registratie) kan aantonen of er sprake is van dyscalculie.
Dyscalculie gaat soms samen met dyslexie en andere problemen met de informatieverwerking in de hersenen. Daarnaast kunnen faalangst en emotionele problemen ontstaan als gevolg van de rekenproblemen.
Dyscalculieverklaring
De diagnosticus stelt, naast een onderzoeksrapport, vaak ook een dyscalculieverklaring op. Hierin kan de deskundige vastleggen op welke gebieden zich problemen voordoen, welke specialistische hulp er nodig is en welke voorzieningen en aanpassingen de leerling nodig heeft. De school kan deze verklaring vervolgens gebruiken om het kind de benodigde hulp te bieden.
Protocol
Het protocol ERWD (Ernstige Reken-Wiskundeproblemen en Dyscalculie) is in mei 2011 verschenen. Het doel van dit landelijke protocol is het bieden van richtlijnen en handvatten voor de praktijk om optimaal rekenwiskunde-onderwijs te kunnen ontwikkelen voor alle kinderen en jongeren in de leeftijd tot 14 jaar.
Behandeling
Bij de aanpak van rekenproblemen en dyscalculie ligt de nadruk op eenduidige instructie en het opvullen van hiaten in kennis.Ook moet je ervoor zorgen dat een kind weer vertrouwen krijgt in zijn eigen capaciteiten. Vaak gebeurt dat met behulp van intensieve remedial teaching. Door de remediërende aanpak moet het kind weer succeservaringen opdoen. Verder falen moet ten koste van alles worden voorkomen.
Achtergronden
Over de oorzaak van dyscalculie bestaat nog onvoldoende duidelijkheid.
Een erfelijke factor zou een rol kunnen spelen, omdat bekend is dat dyscalculie vaak bij meerdere leden binnen een familie voorkomt.
Kenmerken van dyscalculie
De leerling:
- Blijft bijvoorbeeld te lang op de vingers tellen in plaats van te werken met clusters van getallen (5, 10, 100 etc.)
- Maakt veel fouten in een stapsgewijze aanpak.
- Heeft problemen met de volgorde van de te nemen stappen bij een bepaalde strategie.
- Kan onvoldoende associaties maken met eerder opgedane kennis.
- Heeft weinig inzicht in de waarde van getallen en verbanden tussen getallen.
- Maakt veelvuldig omkeringen van getallen.
- Kan de essentie onvoldoende uit een rekentekst halen.
- Weinig productiviteit tijdens de reken- en wiskundeles
- Laat een trage reactie zien bij het geven van antwoorden.
- Problemen met volgorden: recepten lezen, klokkijken
- Problemen met teamsporten op een groot veld (hockey, voetbal)
- Emotionele problemen, bijvoorbeeld faalangst en weinig eigenwaarde.
Bronnen:
- Balans:www.balansdigitaal.nl
- Rekenen een hele opgave J . v. Vugt en A. Wösten 2011